Houtbouw zoals Cross Laminated Timber (CLT) en Laminated Veneer Lumber (LVL) lijken de sleutel tot succes voor de enorme bouwopgave en uitdagingen met betrekking tot CO2-reductie en een circulaire economie.
Wat zijn de voordelen van bouwen in hout?
Bouwen in hout kent vele voordelen: hout slaat CO2 op, hout is licht, herbruikbaar en recyclebaar en daarmee volledig circulair toepasbaar. Wanneer men modulair en prefab bouwt is er sprake van een verbetering van kwaliteit, vermindering van afval en faalkosten en een verlaging van de CO2-uitstoot.
Circulair Bouwen
Circulair bouwen betekent het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gebouwen, zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en ecosystemen aan te tasten.
Bij circulair bouwen ligt focus vaak bij hergebruik en recycling, waar het met name gaat om het ‘winnen’ van grondstoffen en materialen uit bestaande bouw- en infrastructuren. Helaas zijn er de komende decennia veel meer grondstoffen nodig dan er überhaupt vrijkomen uit sloop en demontage van gebouwen. We moeten dus op zoek gaan naar goede toepassingen van ‘nieuwe’ biobased en hernieuwbare grondstoffen. Hout is een bouwmateriaal dat vele voordelen heeft en waarvan wij verwachten dat het aandeel in toepassingen in de bouw aanzienlijk zal groeien. Houtbouw geeft hiermee invulling aan de uitdagingen van circulariteit.
Lees ook
Bouwen in hout is echter nog niet “gewoon” en vaak technisch complex. Met onze uitgebreide kennis en praktijkervaring op het gebied van geluid, brandveiligheid en bouwfysica helpen wij u graag uw project te realiseren met tevreden gebruikers als resultaat.
Geluid bij houtbouw
Lichte bouwconstructies vragen om aandacht als het aankomt op geluidwering.
- Interne geluidwering tussen ruimten wordt meestal gerealiseerd met behulp van massa. Bij bouwen met lichte bouwmaterialen zoals CLT en LVL ontbreekt die massa en maak je gebruik van massa-veer-massa-systemen. Dit betekent hoofdzakelijk dat lage tonen naar verhouding beter worden doorgelaten en dat opnieuw moet worden gekeken naar prestatie-eisen. Daarnaast krijgen knooppunten en voorzetconstructies een grotere rol bij het isoleren van geluid. Nieman ontwikkelde een stappenplan waarbij wij allereerst samen met de koper/gebruiker of investeerder/ontwikkelaar de gewenste geluidisolatie verkennen om vervolgens samen de stappen te doorlopen van een bouwkundig concept tot geluidmetingen in de fabriek of op de bouwplaats.
- Lichte houten bouwconstructies dragen trillingen van verwarmings-, koel- en ventilatie-installaties eerder over. Geluidhinder is dan niet uit te sluiten. Vroegtijdig aandacht besteden aan de opstelling van installaties, geluidisolatie van scheidingswanden en verloop en materialisering van kanalen en leidingen is dan ook belangrijk.
Brandveiligheid bij houtbouw
Bij het toepassen van massief houten bouwsystemen zoals CLT of LVL moet rekening worden gehouden met bandveiligheid.. Immers: hoe hoger het gebouw, hoe strenger de brandveiligheidseisen. Er moet onder meer worden nagedacht over:
- Bepaling van de inbranddiepte en delamineren van elementen:
Uit onderzoek is gebleken dat bij blootstelling aan brand de doorsnede van een CLT-constructie gereduceerd wordt door het inbranden van de constructie.
- Weerstand tegen bezwijken:
Het constructief rekenen met CLT is op dit moment nog niet verwerkt in de Nederlandse regelgeving (NEN-EN 1995-1-2). Er zijn wel verschillende rekenmethoden beschikbaar om een CLT-constructie te kunnen dimensioneren.
- Doorvoeringen en brandveiligheid:
Er zijn nog weinig testen uitgevoerd van doorvoeringen door CLT vloeren en wanden; Wanneer een brandwerende afdichting op een CLT-constructie wordt toegepast, zonder dat het hiervoor is getest, moet door middel van expert judgement worden bepaald of, eventueel met extra voorzieningen, de afdichting als nog kan worden toegepast.
- Fire-Resillience:
Wanneer een gebouw in een CLT-bouwsysteem wordt opgebouwd zal deze, bij het voldoen aan de bouwregelgeving, bij brand voldoende lang in stand blijven. Echter, het is de vraag of het gebouw na een brand nog functioneel en bruikbaar, “fire-resillient” is.
Thermisch en hygrisch gedrag bij houtbouw
Lichte bouwconstructies in hout onderscheiden zich van beton en andere steenachtige materialen waar het gaat om thermisch en hygrisch gedrag. Wij bepalen de risico’s in het ontwerp en adviseren over de te nemen maatregelen.
- Houten gebouwen zijn licht van gewicht en daarmee thermisch “snel”. Dan betekent dat gebouwen snel kunnen opwarmen en afkoelen. Daarmee moet bij het installatietechnisch ontwerp rekening worden gehouden. Zonwerende voorzieningen zijn eerder zinvol en nodig om opwarming van gebouwen te voorkomen. Tegelijkertijd kunnen lichte bouwconstructie snel afkoelen in koelere zomernachten. Zomernachtventilatie resulteert dan ook eerder in een voelbaar effect. Met temperatuuroverschrijdingsberekeningen bepalen wij de voorzieningen om aan de eisen te voldoen.
- Hout is in staat vocht op te slaan. Daarmee ontstaat de mogelijkheid om dampopen en luchtdicht te bouwen, met een comfortabel binnenklimaat als resultaat. Tegelijkertijd zijn houtconstructies kwetsbaar voor bouwvocht. De detaillering en uitvoering van constructies vraagt om kennis van fysica, materialisering en bouwpraktijk.
Kortom: wat kunt u van Nieman verwachten tijdens ontwikkeling en realisatie?
- Integrale advisering (geluid, brandveiligheid, bouwfysica) voor uw houten bouwconcept of in een concreet project.
- Ondersteuning bij de keuze van het juiste bouwsysteem voor uw project.
- Advisering bij detailontwikkeling.
- Begeleiding bij mock-ups.
- Controles in de fabriek of op de bouwplaats.
- Praktijkmetingen geluidwering, installatiegeluid en wind- en waterdichtheid.
- Vastleggen van prestaties ten behoeve van brochures, attesten, omgevingsvergunning etc.
- Samenwerking met ervaren (hout)constructeurs.
Multidisciplinair advies
Nieman Raadgevende Ingenieurs is als geen andere adviseur in Nederland in staat om u op bouwfysisch gebied multidisciplinair te adviseren bij de totstandkoming van uw houten bouwconcept of concrete houtbouw project. Wij zijn immers al jaren als bouwfysisch adviseur partner betrokken bij de ontwikkeling van houten bouwprojecten.
Kennisoverdracht houtbouw
Nieman staat bekend om het delen van haar kennis via allerlei kanalen. Via de Nieman Academie en in samenwerking met onze partners dragen we graag onze kennis van houtbouw over. Zo vindt u op de pagina van Nieman Academie onder het kopje energie(transitie) en duurzaamheid onze trainingen over houtbouw. Ook zitten we in de adviesraad van de ‘Prefabbeurs’ en ‘Houtbouwbeurs’, zijn we lid van de Themagroep Houtbouw van de Neprom en ondersteunen we het Convenant houtbouw MRa.
Lees meer
