Bouwers leveren kwaliteit. Daar hebben ze geen wet voor nodig!
Afgelopen 11 oktober werd de 2de praktijkdag over kwaliteitsborging georganiseerd. Het was een zeer veelzijdige dag waar alle facetten rondom kwaliteitsborging zijn behandeld. Iedereen was het erover eens: het leveren van kwaliteit kost geld, het niet leveren van kwaliteit kost kapitalen. Ook was iedereen het er wel over eens: wet of geen wet, deze omslag in het denken over kwaliteit is nu in gang gezet. Ook in het regeerakkoord van afgelopen 10 oktober is meer borging van de kwaliteit van de uitvoering[1] opgenomen.
De dag bestond uit een drietal workshops en een innovatiecarrousel. Na de aftrap van Hajé van Egmond van het Instituut voor Bouwkwaliteit, gaf Paul Kuijpers van Balance & Result tien praktische tips en aandachtspunten om kwaliteitsborging in de praktijk te brengen en om gezamenlijk te komen tot een goed proces en het gewenste resultaat. Denk hierbij aan tips als ‘Kruip in de huid van je klant’, 4 paar ogen principe hanteren en ‘Nee’ durven zeggen. Hij benadrukte dat een goede systematische opzet niet zonder een teamaanpak kan en kreeg daarvoor vanuit de zaal bijval.
Download Plenaire presentaties 2de praktijkdag kwaliteitsborging
AA | AA | AA |
Workshop 1 Overdracht tussen ontwerp en uitvoeren
Anton Akerboom van Dura Vermeer beet het spits af en maakte de vergelijking met een deskcam in de auto: deze registreert 100% maar wat doe je als je door eigen toedoen een fout maakt? Bén je dan zo transparant om dit te lhttp://www.swk.nl/aten zien aan bevoegd gezag of moffel je het snel weg. Moraal van zijn verhaal is de noodzaak om vooraf doelgericht risico’s in beeld te brengen waarop je keurt en dát transparant te maken. Dan laat je zien welke kwaliteit je levert.
Tweede spreker was Natasja Schouten namens SWK, één van de instrumentaanbieders. Zij werken met name voor grote bouwers en dit blijkt ook uit hun aanpak: de kwaliteitsborging van de bouwer zelf staat centraal. De kwaliteitsborger ziet – volgens het regime dat SWK voorschrijft – toe op een correcte uitvoering van de bouw. Het systeem is verder doorontwikkeld aan de hand van de ervaringen die in het pilotproject Keurmerk Garantiewoningen[2] zijn opgedaan, met o.a. Dura Vermeer en Nieman Kwaliteitsborging.
Vanuit de optiek van de borger vergeleek Jurgen Slippens van Nieman Kwaliteitsborging in zijn bijdrage het proces met een spoor dat niet zonder ‘dwarsliggers’ kan. Een duidelijke onderbouwing om het proces op de rails te houden, bestaande uit een risicoanalyse bij het ontwerp, borgingsplan, aanvangsaudit en diverse inspecties tijdens de uitvoering en uiteindelijk de verklaring bij oplevering. Mooi om te zien dat de borger het ‘4 ogen principe’ hanteert, vanuit de inhoudelijke kennis meedenkt en kijkt en daarmee de scherpte erin houdt.
De zaal herkende zich in deze aanpak, zo bleek uit reacties van de BAM en Heijmans. Jammer ook dat velen zich zo laten (af)leiden door het al dan niet doorgaan van de wet. Uit de reacties uit de zaal bleek dat de deelnemers het liefst willen doorgaan met kwaliteitsborging.
Download Presentaties Workshop 1 Overdracht ontwerp en uitvoering
Workshop 2 Ketenverantwoordelijkheid
Arnold Driesprong van Klunder Architecten nam als eerste het woord. In deze workshop stond ketenverantwoordelijkheid centraal. Aan de hand van een ambitieus woningbouwproject in Almere gaf hij inzage in de dilemma’s die zich in de keten kunnen voordoen. Hij benadrukte dat een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden absoluut noodzakelijk is om het proces tot een goed einde te brengen. Vanwege financieel voordeel heeft de opdrachtgever gekozen voor een gecertificeerde bouwplantoets. Adriaan de Jong van Nieman Kwaliteitsborging heeft aan de hand van voorbeelden laten zien dat uit de bouwplantoetsing blijkt dat er in de verdere uitwerking veel technische aspecten verder uitgewerkt moeten worden. Dat is nodig om definitief te kunnen verklaren dat er een gerechtvaardigd vertrouwen is dat bij oplevering zal worden voldaan aan het Bouwbesluit.
Eigenlijk was de bouwplantoetsing een ‘wake up call’ voor het bouwteam om met deze open eindjes aan de slag te gaan. De impact hiervan had bouwer Waal Bouw in eerste instantie niet juist ingeschat. Geadviseerd door ‘bouwspecialisten’ hebben ze alle zeilen moeten bijzetten om de noodzakelijke bewijsstukken te verzamelen. Arnold Bargerman van Waal Bouw pleitte als derde spreker voor de inzet van deskundig en integrale adviseurs in de ontwerpfase zodat hiaten tijdens de realisatie voorkomen kunnen worden. Arnold Driesprong gaf daarom ook niet voor niets aan dat naast een Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp ook een Technisch Ontwerp en Uitvoeringsontwerp noodzakelijk is om uiteindelijk de vereiste prestaties te waarborgen. Het proces rond het verzamelen van bewijsstukken heeft Waalbouw veel geleerd over de wijze waarop zij bouwspecialisten moeten inschakelen; maak ze medeverantwoordelijk voor het aantoonbaar maken van de geleverde kwaliteit.
Download Presentaties Workshop 2 ketenverantwoordelijkheid
Als tussenstop gaven de deelnemers van het informatieplein in een pitch aan hoe zij aan kwaliteitsborging doen.
Download Presentaties Informatieplein
Workshop 3 Risicogericht registreren
Frank van Munster van Nijhuis Bouw gaf ‘uit de praktijk gegrepen’ aan dat zij zich op dit moment risicogericht organiseren. Nijhuis brengt de risico’s van ontwikkeling tot en met realisatie structureel in kaart. Dit dynamisch dossier wordt continu ge-update zodat er op ieder willekeurig moment kan worden getoond hoe het er met de kwaliteit voor staat. Nijhuis wil dit zó ver doorvoeren alsof er geen borger nodig zou zijn. Een slager die zijn eigen vlees keurt. Waarom ook niet? Iedere keurslager doet dit ook. Vervolgens kwam de ‘keuringsdienst van waren’, in dit geval Erik Jonker als constructief kwaliteitsborger vanuit Ingenieursbureau Boorsma. Hij legde uit waarom zij als onafhankelijk expert en iemand van buiten het project tóch graag die kwaliteit willen borgen. Je verkleint hiermee significant het risico dat er dingen echt mis gaan. In geval van constructieve borging verklein je instortingsgevaar, wat verlies van mensenlevens kan voorkomen. De ervaring van Erik is dat hij lang niet alles keurt, omdat hij verwacht dat de bouwer alles kan laten zien. Hij richt zich juist op de grootste risico’s, zaken die ‘extra spannend’ zijn. Ook heeft hij een mening over het dossier van de bouwer. Kortom een onafhankelijke schil die in relatie tot de context werk levert dat extra zekerheid biedt.
Als laatste spreker nam Dirk Jan de Rouwe van Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD) het woord. Zijn boodschap was een doorkijk naar de verdere toekomst waarin de bouwvolumes weer gaan toenemen in de omgeving waarbij ook de vergrijzing meer toeneemt en de roep naar duurzame concepten, zo nu blijkt ook opgenomen in het regeerakkoord, de overhand krijgt. Hij ziet hierdoor een verandering van aannemer naar aanbieder, en nu al wordt bij BGDD van ‘file to factory’ producten afgeleverd waarbij het niet meer de vraag is of de vereiste kwaliteit wordt behaald, omdat dit een vanzelfsprekendheid is. De hele procesmatige aanpak is hierop gericht. Een mooi toekomstbeeld dat in Dokkum met de komst van een geheel gerobotiseerd proces voor het maken van Nul-op-de Meter gevels al realiteit is geworden.
Download Presentaties Workshop 3 Risicogericht registeren
Tijdens de afsluiting vat Hajé van Egmond de middag samen in een aantal kernwoorden: kwaliteit, samenwerking en vooral ‘ook zonder de wet wil je kwaliteit leveren’.
Met ruim 100 deelnemers wederom een geslaagde middag waarin de ervaringen vanuit de praktijk zijn gedeeld. Een architect, drie bouwers, drie kwaliteitsborgers en een reeks aan instrumentaanbieders en toolleveranciers gaven inzicht in de laatste ontwikkelingen in kwaliteitsborging en deelden hun ervaringen. Vanuit de markt waren opdrachtgevers, bouwers, installateurs, adviseurs en leveranciers aanwezig met ook opvallend veel deelname van de grote bouwbedrijven als Heijmans, BAM, Dura Vermeer en ook de middelgrote bedrijven als Bouwgroep Dijkstra Draisma, Van Wijnen en Waal Bouw.
[1] Uit het regeerakkoord, p.34 onder Verduurzaming van de gebouwde omgeving: De benodigde kostenreductie bij installatiebedrijven en aannemers wordt bevorderd door een innovatieprogramma gericht op vernieuwing en verbetering van producten en diensten in de gebouwde omgeving en waarborging van de kwaliteit van de uitvoering
[2] http://www.stichtingibk.nl/2014/02/13/garantiewoning/
Vragen?
Vragen over deze 2de prakijkdag Kwaliteitsborging? Neem dan contact op met één van deze adviseurs.