To Foresee
To Foresee
TO FORESEE: Harm Valk
Waarom kiest Nieman voor het vieren van het 30-jarig bestaan voor de Climate Planet? Nieman stelt in haar missie duurzaamheid en integrale kwaliteit centraal. Dat is de reden dat Nieman haar 30-jarige verjaardag in Climate Planet vierde. Harm Valk lichtte de visie op het gebied van duurzaamheid en integrale kwaliteit toe in een presentatie. In zijn persoonlijke verhaal linkte hij die visie aan de dagelijkse adviespraktijk en aan de zeventien doelen voor duurzame ontwikkeling van de VN. Hij verbond de Climate Planet met circulariteit, met comfort voor de eindgebruiker en met de concrete oplossingen die de Nieman met al haar medewerkers in haar adviezen verwerkt. Vanuit die thema’s (elk met een ‘C’) legde hij de link met de toekomst:
van ‘four C’s’ naar ‘to Foresee’.
Climate
TO FORESEE: Climate
De intenties achter de Climate Planet zijn het informeren van mensen en organisaties over de kwetsbaarheid van de aarde, ons ruimteschip, waar we er maar één van hebben. Eén aarde, terwijl we er dit jaar toch weer bijna anderhalf gebruiken, blijkt uit ‘earth overshoot day’, de dag in het jaar dat we onze natuurlijke hulpbronnen voor dat jaar op hebben gebruikt. Alle meergebruik is roofbouw, al doe je het met een keurmerk. In 2018 was het 1 augustus, terwijl we pas sinds de jaren ’70 een earth overshoot day hebben. Die uitputting is dus van recente datum, anders dan we wel eens geneigd zijn te denken en ondanks alle stappen die we ontegenzeggelijk sinds de jaren ’70 al hebben gemaakt.
Dat het ‘maar’ anderhalve aarde is, is grotendeels te danken aan een groot deel van de wereldbevolking die een ander welvaartsniveau heeft dan wij in Nederland, anders waren het er misschien wel drie. Ook is inmiddels onmiskenbaar dat het klimaat aan het veranderen is. Eerst waren dat alleen abstracties in onderzoeksrapporten, maar 2018 in krijgt klimaatverandering impact op ons dagelijks leven: recordbrekende hittegolven, stormen, neerslaghoeveelheden en droogteperioden. De omstandigheden veranderen. Alsof de spelregels veranderen tijdens de wedstrijd, zo lijkt het. De verandering gaat sluipenderwijs. Alsof je na een tiental jaren terugkomt op de plek waar je bent opgegroeid. Herkenbaar, maar onmiskenbaar anders.
Klimaatverandering is natuurlijk zware kost om aan de orde te stelen op een feestje, waarbij Nieman ook terugkijkt op successen, overwonnen tegenslag, nieuwe groei en mooie projecten; samen met de mensen die dat mogelijk hebben gemaakt. Toch staat de klimaatverandering op de agenda, omdat het de randvoorwaarden wijzigt van projecten, van het dagelijks werk. Dat vereist nieuwe oplossingen in plaats van de bekende richtlijnen, normen en bepalingsmethoden. De uitdaging is om met de kennis van fundamentele natuurwetten, en inzichten in kansen en risico’s de antwoorden van morgen vinden.
Circulair
TO FORESEE: Circulair
Klimaatverandering is echter maar een deel van het verhaal achter de Climate Planet. Uitputting van schaarse grondstoffen is een ander aspect waar we in de gebouwde omgeving veel aan bijdragen en dus ook veel in kunnen oplossen. Circulariteit lijkt soms alleen een nieuw buzz-woord te zijn, dat net als ‘duurzaamheid’ lijkt te verworden tot een containerbegrip. De essentie is echter duidelijk: denken in kringlopen. Gezien de tijdspanne van bouwprojecten vraagt dat om andere materiaalkeuzes, anders detailleren en het opstellen van een materialenpaspoort. Het vraagt ok een mentaliteitsverandering: geen genoegen nemen met ‘nieuw’, wanneer oud goed genoeg is en op andere vlakken meerwaarde met zich mee brengt. Ook hier geldt dat de randvoorwaarden waaruit we denken en adviseren aan het veranderen zijn. Dat is mooi en uitdagend, maar ook onbekend en soms verwarrend. Zijn de oplossingen van vandaag niet de problemen van morgen? Het lukt om daarin werkendeweg een begaanbaar pad te kiezen, door stil te blijven staan bij de basis: materiaaleigenschappen, technische mogelijkheden en de harde wetten van de bouwfysica. Niet om ze als belemmering te gebruiken, maar als solide fundament.
Comfort
TO FORESEE: Comfort
Voor gebruikers van gebouwen gelden echter andere aspecten van een gebouw. Zij zijn primair geïnteresseerd in comfort. Dat woord ‘comfort’ associëren we al snel met ‘luxe’, maar comfort is geen luxe, maar een randvoorwaarde voor welzijn. Comfort staat helemaal niet hoog in de piramide van Maslow, de onderlinge rankschikking van de fundamentele behoefte van de mens. Huisvesting is daarin fundamenteel. Het is een essentieel onderdeel van je veilig weten. Ook op dat vlak veranderen de randvoorwaarden. Ook de samenleving verandert. Soms bewust: langer thuis wonen; soms ongemerkt, doordat we steeds ouder worden, maar dat niet perse gezonder doen. Zijn we in de toekomst nog veilig, in gebouwen met die gerealiseerd zijn met de uitgangspunten van gisteren?
Nieman wil in het hart van de bouw staan en daarmee die eindgebruiker centraal zetten. Dat is in feite een directe vertaling van de functie van huisvesting in die Maslow-piramide. Comfort is, gezien vanuit dat perspectief, dus geen luxe, maar noodzaak.
Concreet
TO FORESEE: Concreet
Misschien is dat wel onze grootste uitdaging: hoe vertalen we al die veranderingen en onzekerheden, naar gebouwen die robuust zijn. Robuust niet in de zin van log, ontoegankelijk en overgedimensioneerd, maar bestand tegen de al die veranderende omstandigheden en wijzigende randvoorwaarden. Die vorm van robuustheid vraagt om hele concrete maatregelen, vanuit een visie op de toekomst. Vanaf de oprichting van het bureau hebben de adviseurs van Nieman zich steeds ingezet om de theorie concreet te maken. Om regelgeving, normen en adviezen te vertalen naar de praktijk, aan tafel in de ontwerpfase, op de steiger tijdens de bouw en met metingen en inspecties aan gerealiseerde gebouwen. Die concrete oplossingen beginnen met kennis van techniek en van vakmanschap. Met beperkingen van de bouwplaats en de mogelijkheden van prefabricage, big data, apps en andere hulpmiddelen. Het gaat ons daarbij om het leveren van integrale kwaliteit, in ontwerp, uitvoering en beheer. Oog hebben voor samenhang tussen alle aspecten en zo komen tot concrete oplossingen. Dat is ons oog voor kwaliteit.
De Climate Planet is een appél om bij te dragen aan de sustainable development goals, de duurzame doelen zoals ze in Nederland worden genoemd. 17 concrete doelen geformuleerd door de Verenigde Naties, voor een in alle opzichte duurzame of, beter gezegd, volhoudbare toekomst.
Global Goals
Opvallend veel van die duurzame doelen hebben een link met ons vakgebied met de bouw-, installatie en vastgoed.
- ‘Betaalbare en duurzame energie’ is een thema dat in veel projecten speelt. Toch biedt ook dit doel de nodige uitdagingen. Betaalbaarheid vraagt, naast de nodige beleidsmatige keuzes, ook een flinke portie technische creativiteit.
- Voor Nieman betekent ‘Duurzame steden en gemeenschappen’ dat we ons meer en meer gaan bezighouden met maatregelen op gebiedsniveau en met de invloed van gebouwen op elkaar.
- ‘Verantwoorde consumptie en productie’ sluit direct aan op circulariteit. Van consumptie naar gebruik. Dat geldt niet alleen voor energie, zo moeten we ook over materialen gaan nadenken.
- Met ‘Klimaatactie’ zijn we al volop bezig. Denk maar aan alle projecten waarbij de lat (heel) veel hoger ligt dan een wettelijke bezemwagen-eis voor energiezuinigheid. Het omvat ook het klimaatbestendig maken van onze gebouwen, steden en dorpen.
- Invullen van het thema ‘Partnerschap’doen we dagelijks samen met al onze relaties. Het is de 17e van de duurzame doelen. In feite kan geen van de 16 andere zonder deze.
Deze climate planet, de circulariteit, het comfort dat we nastreven, de concrete oplossingen die we bieden. 4 C’s waarlangs we onze toekomst willen definiëren. ‘Four C’s’ die ons helpen vooruit te kijken: to forsee wat nodig is op ons vakgebied.
Op al deze vlakken is beweging, veranderen de randvoorwaarden, worden nieuwe eisen aan u en aan ons gesteld. We kunnen niet precies voorzien wat de toekomst brengt. Maar met deze insteek zijn we er wel op voorbereid. Zo kijken we de toekomst in. Niet met een kristallen bol, wel met kennis en inzicht. To foresee; vooruit kijken.
Bekijk de filmimpressies van ons 30-jarig bestaan