Column Cobouw Harm Valk – De grote drie van isolatie

In de maandelijkse column van onze collega Harm Valk in Cobouw daagt hij u uit om anders naar de bouw te kijken en hoopt hij u te inspireren én aan het denken te zetten.

De grote drie van isolatie

Weet u nog waarom we onze gebouwen thermisch isoleren? Juist! Om de energiebehoefte te beperken en voor een aangenaam comfort. Maar er is een rare denkfout ingeslopen. We lijken soms te isoleren om het isoleren en vergeten naar het doel te kijken. Vooral bij de aanpak van de bestaande voorraad gaat het mis. We associëren isoleren met isolatiemateriaal en goed isoleren met veel isolatiemateriaal. Vervolgens worden we teleurgesteld als het doel niet wordt gehaald. Wat gaat er mis?

We zijn het doel uit het oog verloren. Niet voor niets is ‘beperk de vraag’ de eerste stap in de trias energetica. Er staat dus niet ‘gij zult isoleren’. Dat lijkt een nuanceverschil, maar is het niet. Kijken we naar de bestaande woningvoorraad (sorry ik blijf een volkshuisvester, voor veel utiliteitsgebouwen geldt het ook) dan is meer dan de helft gebouwd na 1975. Die zijn gebouwd met enige vorm van thermische isolatie in vloer, dak en gevel. Bovendien is een groot deel van de oudere voorraad al geheel of gedeeltelijk nageïsoleerd. Niet optimaal naar huidige maatstaven, maar ook niet niks. Dan is het logisch te kijken naar waar bij een verbouwing of renovatie de grootste winst op de energiebehoefte te halen is. Dat is bij het glas, bij de kierdichting en bij de ventilatie. Ik noem ze de grote drie van de bestaande voorraad. Beter glas, goede kierdichting en effectieve ventilatie verlagen de energiebehoefte meer dan bij-isoleren. Vaak is isolatie van dichte delen toch ook onderdeel van een integrale aanpak, zoals bij ongeïsoleerde kopgevels, maar altijd in samenhang met de grote drie. Het gaat immers om het verlagen van de energiebehoefte.

Natuurlijk, voor isolatie is vaak ook isolatiemateriaal nodig. Maar begin je aanpak bij de grote drie: glas, kieren en ventilatie. En richt je op het doel, de vraagbeperking, niet alleen maar op de middelen.

Deze column is gepubliceerd in Cobouw op 24 februari 2025