Cobouw column ‘Denk aan de zomer!’ van Harm Valk, 10 december 2020
Het is grauw en grijs buiten en een versoepeling van de coronamaatregelen raakt uit het zicht. Om te voorkomen dat we collectief in een staat van lethargie terecht komen is het goed om vooruit te kijken naar de zomer. Ook vaktechnisch is dat belangrijk, want die zomer biedt steeds grotere uitdagingen.
Na de persconferentie van 8 december 2020 is er geen ontkomen aan: het wordt een karige Kerst, zeker sociaal gezien. We hebben behoefte aan perspectief, willen vooruit kunnen kijken. Zeker als door de huidige omstandigheden je normale doen en laten ingrijpend wordt beïnvloed. Tijd dus om vaker te denken aan de komende zomer.
Als je dan toch aan die zomer denkt, realiseer je dan eens hoe zeer die aan het veranderen is. Zomer staat ook in Nederland inmiddels garant voor ten minste enkele weken zomerhitte. En hoewel niemand verlangt naar een Hollandse kwakkelzomer, moeten we collectief en vakinhoudelijk nog steeds wennen aan die nieuwe realiteit. Van oudsher ontwerpen we onze gebouwen op de winter. Als we het maar warm houden! Maar het comfort in de zomer kost inmiddels minstens zoveel hoofdbrekens: hoe houden we ons hoofd en onze gebouwen koel? Het wordt lokaal bovendien flink warmer dan zelfs in de maxima-metende thermometerhutjes van de weerstations. Die zomerse hittestress vormt nog steeds geen vanzelfsprekende randvoorwaarde bij het realiseren of vernieuwen van gebouwen.
Na 1 januari 2021 worden de BENG-eisen voor nieuwe gebouwen van kracht. Voor woningbouw betekent het ook een eis aan de nieuwe indicator voor oververhitting, TO-juli. Over die indicator is veel te zeggen. Laat ik me hier beperken tot de opmerking dat dit pas een allereerste stap is in het denken over zomercomfort. De stof die deze nieuwe eis doet opwaaien is, naast terechte inhoudelijke kritiek, toch vooral een signaal dat dit denken nog geen onderdeel uitmaakt van ons bouw-DNA.
Het ontwerpen op de nieuwe zomerse realiteit vraagt aanpassing van uitgangspunten, normen, rekenmethoden, uitrusting, gebruik en wat al niet. Het is een omslag in denken die we zullen moeten maken om onze gebouwen geschikt te maken voor de toekomst. Laten we dat als goed voornemen voor 2021 beschouwen: vaker denken aan de zomer!
Lees de originele column ‘Denk aan de Zomer!’ van Harm Valk op Cobouw.nl
