Vervolg op het artikel Brandveiligheid van monumenten
Naar aanleiding van de brand in de Notre Dame in Parijs schreef Ruud van Herpen een beknopt commentaar in Brandveilig.com en op nieman.nl. Daarin noemde hij onder andere de Monumentenwet en stelde dat op grond van die wet het kan voorkomen dat niet aan alle voorschriften van het Bouwbesluit invulling hoeft te worden gegeven, wanneer dat leidt tot maatregelen die het monument kunnen schaden (artikel 1.13 van het Bouwbesluit). Het brandveiligheidsniveau van monumenten kan daardoor lager uitkomen dan volgens het Bouwbesluit noodzakelijk is.
Op mijn commentaar is gereageerd dat Ruud van Herpen daarin nogal kort door de bocht was. De Monumentenwet is sinds juni 2016 overgegaan in de Erfgoedwet en de Omgevingswet. Artikel 1.13 van het Bouwbesluit is echter nog steeds van kracht. Dit houdt in dat nog steeds de omgevingsvergunning voor het veranderen van een monument voorgaat op de voorschriften van het Bouwbesluit.
Veiligheidsniveau
Echter, dat neemt niet weg dat er toch moeite gedaan moet worden om aan de doelen van het Bouwbesluit tegemoet te komen. Dat kan met een beroep op het gelijkwaardigheidsartikel 1.3 van het Bouwbesluit. Het niet voldoen aan bij voorbeeld specifieke afmetingen van vluchtroutes of kwaliteit van vluchtroutes kan worden gecompenseerd door een beperking in het aantal gelijktijdig toe te laten personen. Ook de interne organisatie kan vaak een rol spelen, wanneer de bouwkundige of installatietechnische noodzakelijke voorzieningen niet toepasbaar zijn in het monument. Daarmee zal een veiligheidsniveau geborgd moeten worden dat tenminste voldoet aan het veiligheidsniveau volgens Bouwbesluit, bestaande bouw.
Building-resilience
Publiekrechtelijke regelgeving gaat alleen over veiligheid van personen en buurpercelen. Wanneer het monumenten betreft is dat eigenlijk onvoldoende. Immers, het behoud van ons cultureel erfgoed is ook belangrijk. Monumentale gebouwen zouden een brandcalamiteit moeten kunnen overleven. ‘Building-resilience’ is dus belangrijk en zou je als extra doel verwachten naast de twee eerder genoemde publieke doelen. Aangezien dat niet publiekrechtelijk geregeld is, is het van belang dat de gebouweigenaar of gebouwbeheerder zelf ‘private’ doelstellingen formuleert. Die doelstellingen moeten het behoud van het monument in geval van brand garanderen.
Dat gebeurt lang niet altijd, omdat private doelstellingen voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning niet relevant zijn. Building-resilience voor een brandcalamiteit is daarmee misschien wel te vrijblijvend geworden.
Er moet dus moeite gedaan worden om de gebouweigenaar te overtuigen van de noodzaak van building resilience voor een brandcalamiteit. Effectbeheersing leidt vaak tot rigoreuze voorzieningen. Kansbeheersing is daarin een veel reëlere optie. Zeker tijdens bouw- of verbouwwerkzaamheden is beheersing/beperking van de ontstaanskans van brand noodzakelijk en valt daar veiligheidswinst te behalen.
Informatie
Geschreven door Ruud van Herpen 23-04-2019 naar aanleiding van zijn artikel Brandveiligheid van momumenten wat op nieman.nl en brandveilig.com gepubliceerd 17-04-2019
