Cobouw column ‘Overal’ van Harm Valk 27 juni 2018
Harm Valk was bij Oerol, het internationale (locatie)theater, kunst en muziekfestival op Terschelling. Al snel viel hem de parallel op met de energietransitie: je moet er overal mee aan de gang, met inzet van alle middelen en door gebruik te maken van je creativiteit.
Oerol is afgeleid van de Terschellinger term voor het los laten grazen van het vee. Vanaf het begin van de zomer mocht al het vee ‘overal’ komen. Geen grenzen, geen belemmeringen anders dan de natuurlijke omstandigheden. Het festival kenmerkt zich door intensief en creatief gebruik te maken van de natuurlijke mogelijkheden: als decor, als aanleiding tot een creatief proces, als belemmering (sorry: uitdaging). Theater in de open lucht, land-art op het strand, concerten in het bos, performances in de dorpsstraat. Dat werk. Overal gebeurt iets: mooi, rauw, poëtisch, vervreemdend; soms geweldig, soms ‘mwah’, bijna altijd verrassend. Soms bij stralende zon, maar ook bij storm, regen en onverwachte juni-kou.
Qua duurzaamheid gaf Terschelling anno 2018 hem een blik in de nabije toekomst: je laat je auto staan (in Harlingen), neemt OV (ferry) en (huur)fiets. Er zijn alleen nog maar elektrische bussen en EV-deelauto’s en de enkele toerist die zijn eigen auto-met-sleurhut meeneemt begint een anachronisme te worden. Meer dan gemiddeld PV op de daken, maar ook meer dan gemiddeld moeilijk-te-verduurzamen woningvoorraad: klein, beeldbepalend en met hoge toekomstwaarde. De urgentie van de energietransitie werd duidelijk in een installatie van Marc van Vliet. Daarin verbeeldt hij een (conservatieve) zeespiegelstijging rond 2100: blauwe palen dwars over het eiland gaven het te verwachten nieuwe NAP aan (Nieuw Antropoceens Peil aan). Alleen de kruin van dijk en duin kwam er bovenuit; dorpen, terpen en alles erop zou er onder verdwijnen.
Urgentie en creativiteit. Een veelheid van inzichten en benaderingen. Zo kan de energietransitie zich ook ontwikkelen. We zijn niet op weg naar een nieuwe standaardoplossing, maar vinden samen nieuwe antwoorden, met lokale oplossingen die onderling zijn verbonden. Niet alles zal even fraai zijn, niet alles zal slagen. Maar er ontstaan nieuwe oplossingen. Dat vraagt om inzet van iedereen, gebruik van alle mogelijkheden. Overal.