Column Harm Valk, gepubliceerd in VVplus, december 2021
Herinner je het nog van school: ‘ontleden’? Dan heb je al snel gezien dat de titel ‘Transitie is een werkwoord’ taalkundig pure onzin is; transitie is vanzelfsprekend een zelfstandig naamwoord. Een transitie is echter slechts voor een klein deel iets dat ons overkomt. Voor het overgrote deel is het hard werken.
De sector is in transitie. We horen het al een tijdje en ook deze uitgave staat er vol mee. Het is ook zeker niet overdreven: gasloze nieuwbouw, warmtepompen in bestaande gebouwen, circulair en klimaatadaptief ontwerpen en installeren; we kunnen zonder overdrijven stellen dat het installatievak aan grote veranderingen onderhevig is. Het goed en deugdelijk werk van vandaag verschilt met dat van een paar jaar geleden en over vijf jaar hebben we geleerd van de fouten die we nu maken. Transitie is immers leren en doen tegelijk. Per definitie een rommelig en onoverzichtelijk geheel.
Vandaar dat de grootste verandering misschien wel in het proces zit en niet in de techniek. Transitie maakt processen ingewikkelder. Er zijn steeds meer invloeden waarmee je rekening moet houden. Klanten stellen nieuwe vragen, de wijkaanpak op gemeentelijk niveau speelt een rol, moderne installaties stellen andere eisen aan het gebouw. Dat betekent vooral ook meer overleg, minder standaardwerk, meer gedoe. Daarbij maakt het niet eens zoveel uit of je in de seriematige nieuwbouw werkt of vooral onderhoudswerk doet en of je gespecialiseerd bent in woningbouw of je vooral op de utiliteit richt. Het gedoe is overal; daarom is die transitie zo hard werken.
Het helpt als je goed geïnformeerd bent, als je snapt wat de andere betrokken partijen willen en waarom. Elkaar kennen helpt nog meer. Technici hebben soms de neiging om als iets nieuw is, of moeilijk wordt, vast te houden aan wat ze zeker weten en zich terug te trekken op een technisch eilandje.
Niks mis met ervaring en met goed en deugdelijk werk, maar nieuwe omstandigheden vragen vaak andere oplossingen. Welke? Dat moet blijken uit de context. Dat zijn niet alleen technische randvoorwaarden, maar zeker ook andere partijen, andere mensen. Weten wat die ander wil en kan, helpt om samen tot goede oplossingen te komen. Hoewel het misschien een beetje soft klinkt, is het de moeite waard om het eens te proberen. Stel je op de hoogte van de omstandigheden, ga met alle betrokkenen in gesprek voordat je de beste technische oplossing presenteert. Dat is onderdeel van het werken in tijden van transitie. Je zult het zien: dan blijkt het nog leuk werk ook!
Lees de column ‘Transitie is een werkwoord‘ van Harm Valk op VVPlus.nl