Cobouw column ‘Ventilatie’ van Harm Valk, 27 mei 2020
Er wordt in het publieke debat steeds meer over ventilatie gesproken. Dat is logisch. Nu steeds duidelijker wordt dat gebouwen en dus gebouwinstallaties een rol kunnen spelen bij de verspreiding van COVID-19, staat het vakgebied in de belangstelling. Maar bijna direct slaat ook de verwarring toe. Want wat bedoelen we eigenlijk als we het over ventilatie hebben en begrijpen we elkaar wel?
‘Zet de ventilator even aan’ lijkt een logische vraag. Maar wat is eigenlijk een ventilator? Een apparaat dat lucht verplaatst, is het simpele antwoord. Dat kan variëren van een tafelventilator tot een gebouwinstallatie. Sinds de ‘Frontberichten’ heb ik geleerd dat een beademingstoestel ook een ‘ventilator’ wordt genoemd. Welk apparaat het ook is, die luchtstroom kunnen we makkelijk waarnemen, maar hoe staat het met de kwaliteit van die lucht? Is er wel sprake van luchtverversing? Want dat is waar het om gaat. Vooral bij mechanische ventilatie en airco van gebouwen liggen de misverstanden op de loer. Want de airco zorgt toch voor frisse lucht? Ja, koud in elk geval maar is die lucht ook vers? En die voorverwarmde lucht die uit het rooster boven mijn hoofd stroomt? Die is warm, maar betekent het dat het geen verse buitenlucht is?
Als techneut heb je dan de neiging om het verschil uit te leggen tussen recirculatie en warmteterugwinning, maar vaak gaat dat aan toehoorders voorbij. Met het open zetten van een raam is dat anders en dat is ontegenzeggelijk een voordeel van natuurlijke ventilatie. Maar ook dat heeft zijn grenzen, zeker nu we het -steeds langere- zomerseizoen naderen en we opwarming willen voorkomen.
Terug naar het doel van ventilatie: verse, gezonde lucht krijgen op de plaats waar mensen zijn. Als er sprake is van verspreiding van virusdeeltjes via de kleinste luchtdruppeltjes (aerosolen) dan is luchtverversing in alle ruimten essentieel. Het RIVM heeft nog geen double-blind peer-reviewed bewijs gezien, maar het verband met gebouwinstallaties lijkt logisch. Ventileren dus. Maar daar hoort begrip bij over ‘frisse lucht’. Dus als we spreken over ventilatie, begin dan eens met de vraag: wat bedoel je?
Lees de originele column ‘Ventilatie’ van Harm Valk op Cobouw.nl
