Cobouw column van Harm Valk 16 augustus 2016
Het lijkt wel of ‘norm’ een vies woord aan het worden is. Jan Willem van de Groep pleit in een recente Cobouw-column onder meer voor prestatiegerichte eisen in plaats van genormeerde oplossingen en wil stoppen met rekenmethoden. Ik snap wat hij bedoelt en ben het met de bedoeling eens: als bouwers moeten we aanspreekbaar zijn op de geleverde kwaliteit. Die kwaliteit moeten we garanderen en we moeten er voor aansprakelijk zijn.
Maar daarmee hoeven normen toch niet in de ban? Juist niet! Alleen moeten we ze gebruiken zoals ze bedoeld zijn: als onderlinge afspraak hoe je een bepaalde prestatie meet of berekent.
Standaard
De Engelsen hebben dat beter begrepen, die noemen een norm ‘standard’. Ik waardeer het als mijn moertjes M8 op een bout of draadeind M8 passen. Met zoiets als de energieprestatie is dat niet heel anders, we spreken af hoe we rekenen. Als dan in de praktijk niet wordt voldaan aan de uitgangspunten, is niet de norm de boosdoener, maar krijgt die wel de schuld.
Te vaak doen bouwers en installateurs als het ware alsof ze boutjes M8 leveren, terwijl bij nameten blijkt dat het op z’n best 7,8 is. Dan moet je niet de norm willen afschaffen, maar je machines bijstellen.
Rekbaar
De verwarring begint doordat het woord ‘norm’ ook betekenis heeft in de zin van ‘normen en waarden’. Die ‘norm’ blijkt keer op keer rekbaar, multi-interpretabel en contextafhankelijk. In het dagelijks taalgebruik lopen die twee zaken door elkaar.
Dat is ook het bizarre van het pleidooi om normen te vervangen door prestatie-eisen. Die twee horen bij elkaar, maar je moet ze niet verwarren.
Het probleem zit in de ingesleten gewoonte om precies op de minimale eis te mikken. Die hakken-over-de-sloot-mentaliteit levert te vaak het kwalitatieve equivalent op, van wat wij vroeger een ‘zeikpoot’ noemden: met de voet tot over de enkel in het water omdat de sloot te breed of het ijs te dun was. Dat is niet de schuld van de norm, maar van de benadering van de uitdaging waar je voor staat, of dat nu het springen over een slootje is of het opleveren van een energieneutraal gebouw.
Lees de column Weg met Normen? op Cobouw.nl van 16 augustus 2016 door Harm Valk, Nieman Groep