Zolang circulair bouwen een tandje minder mag, schiet het niet op

Column Harm Valk, gepubliceerd in Cobouw op 19 oktober 2021

De stijgende energieprijzen als ‘wake-up-call’ voor de energietransitie. Ik heb hem deze weken vaak langs zien en horen komen. Optimisten zien kansen in tegenslag en de roodgloeiende telefoons bij installateurs en isolatiebedrijven lijken hen gelijk te geven. Maar de meeste mensen worden niet gewekt door een al dan niet geautomatiseerd telefoontje van de hotellobby; die hebben een wekker, met snooze-functie.

Wat ik bedoel? Als de stijgende energieprijzen ons wakker zouden schudden en warm maken voor de noodzakelijke energietransitie, dan werkt het andersom ook. Want de prijzen zullen weer dalen zodra  Vlad P. toch de gaskraan wat verder open zet, de winter ouderwets kwakkelt of de economische hausse gestuit wordt door een nieuwe lockdown in december.

Dat gaat dan als een snooze-knop werken: we draaien ons nog eens lekker om en dromen al snel weer dat we terug kunnen naar het oude normaal. Laat duidelijk zijn: dat is inderdaad een droom, een illusie. De werkelijkheid is anders: dreigender en weerbarstiger. Want niet de leveringszekerheid of de prijs van energie is ons grootste probleem, maar de vraag hoe we op korte termijn de bouwsector radicaal vernieuwen.

Als grootverbruiker van materialen is circulariteit onze eerste prioriteit. Omdat de kwaliteit van onze ingrepen in en aan gebouwen het energiegebruik van bedrijven en huishoudens bepaalt, is energieneutraal bouwen de tweede. Beide kan nu in de meeste gevallen al. Het is meer een kwestie van opstaan, dan van wakker worden.

Het voelt misschien als een haakse bocht met een mammoettanker op volle snelheid. Daarvan weten we dat het niet kan. Maar dat is weer het mooie van metaforen: dat is net als een droom, het is de werkelijkheid niet. Koplopers in de sector bewijzen keer op keer dat het nu al wel kan: energieneutraal en vergaand circulair bouwen met aandacht voor comfort van de gebruiker en bijdragend aan herstel van biodiversiteit.

Maar zolang  het ook nog een tandje minder mag, schiet het niet op. Daarom ontkomen we niet aan radicale keuzes en een forse verhoging van de minimum-eisen. Schrik je daarvan? Dan lag je vast nog te snoozen en heb je blijkbaar alle alarmsignalen vanuit wetenschap en natuur gemist. Als je nog niet wakker bent, helpt zelfs een betere wekker niet.

Lees de column ‘Zolang circulair bouwen een tandje minder mag, schiet het niet op‘ van Harm Valk op Cobouw.nl

Harm Valk, senior adviseur en partner