Tegenargumenten

In de maandelijkse column van onze collega Harm Valk in Cobouw daagt hij de lezer uit om anders naar de bouw te kijken en hoopt hij te inspireren én aan het denken te zetten.

Column Cobouw – 18 december 2025

Het lijkt zo’n voor de hand liggend aspect in een inhoudelijk gesprek, een tegenargument. Pro en contra, enerzijds-anderzijds en hoor en wederhoor, het zijn vanzelfsprekende begrippenparen die we in ons dagelijks werk, maar ook privé, bewust en onbewust gebruiken en waarderen. Zo hoort het. Tot ik laatst gewezen werd op de gewoonte van het tegenargument.

Het geven van weerwoord is namelijk zo verweven geraakt met onze cultuur dat het bijna noodzakelijk lijkt om tegenspel te geven. Maar is dat wel zo logisch? Soms is een situatie dermate duidelijk, dat tegenargumenten flets afsteken. In plaats van te zoeken naar een weerwoord, kun je ook stil zijn en je mentale energie gebruiken om de situatie te overdenken.

Wat voorbeelden uit ons vakgebied. Het belang van brandveiligheid, de noodzaak van goede binnenluchtkwaliteit, daar zijn we het over eens. Over de manier waarop we ervoor zorgen, kunnen we van mening verschillen, maar niet over de noodzaak.

Dan iets moeilijker: de noodzaak tot veranderen, als we met de huidige manier van doen overduidelijk op een doodlopende weg terecht zijn gekomen: het verbranden van fossiele brandstoffen, het gebruik van giftige stoffen of het dumpen van afval. Het breken met die gewoonten vraagt ingrijpende veranderingen, maar ook hier zou de noodzaak onomstreden moeten zijn.

Waarom dan tegenargumenten bedenken en uitspreken, als de werkelijkheid niet te negeren valt. Dan worden die tegenargumenten belachelijk, zoals in de ‘dead parrot’-sketch van Monty Python. Soms moeten we feiten accepteren, zelfs als dat betekent dat er zaken moeten veranderen, dat wij onze gewoonten moeten veranderen. Dat begint met het inslikken van het tegenargument.

De gewoonte van de ja-maar. Zit die niet in ons allemaal? Ik betrap me er zelf regelmatig op. We naderen aan het eind van het jaar de tijd van ontspannen, overdenken en goede voornemens. Ik ga eens nadenken over situaties waarin een tegenargument maar beter achterwege kan blijven. Met sommige gewoonten kun je ook breken.

Alvast fijne feestdagen!