Integrale aanpak bij Hogere Burger School in Kampen

In het historische hart van Kampen staat het rijksmonument HBS (Hogere Burger School), een voormalig schoolgebouw met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 19e eeuw. Dit monumentale gebouw, gebouwd in 1890, is door de jaren heen een herkenningspunt in de stad geworden. In 2020 besloot IJsselheem om het gebouw te transformeren naar een complex met 59 appartementen en 2 algemene kamers, waarbij de monumentale waarde behouden blijft en moderne woonstandaarden worden toegepast.

In opdracht van Salverda Bouw is Nieman Raadgevende Ingenieurs de uitdaging aan gegaan om te adviseren over akoestiek, binnenklimaat, bouwfysica, brandveiligheid en energiezuinigheid in dit transformatieproject. Projectmanager en specialist bouwfysica, Jelle Paarhuis, was vanaf het begin nauw betrokken bij dit uitdagende project.

‘Een integrale aanpak in deze monumentale transformatie is zeer waardevol en eigenlijk een must om een optimaal resultaat te bereiken voor opdrachtgever en gebruiker.’

– Jelle Paarhuis – projectmanager woningverbetering en bouwfysica – 

Complexe vraagstukken en uitdagingen

Het transformeren van een rijksmonument brengt unieke uitdagingen  met zich mee, zoals het balanceren tussen behoud van historische elementen en het voldoen aan hedendaagse bouw- en veiligheidsnormen. Zeker als er naast de regelgeving ook nog hogere ambities liggen voor veiligheid, duurzaamheid en comfort.

• Monumentale status: Het HBS-gebouw is aangemerkt als rijksmonument. Een belangrijk uitgangspunt is dan ‘behoud gaat voor vernieuwen’. In het ontwerp- en engineeringsproces kwamen hierdoor de volgende uitdagingen naar voren:
• Bouwfysische en energetische uitdagingen: De monumentale constructieonderdelen zoals enkel glas en ongeïsoleerde steensmuren moesten geïsoleerd worden om een duurzaam en toekomstbestendig gebouw te creëren. Dit isoleren kon alleen van binnenuit gebeuren, wat zorgde voor bouwfysische uitdagingen zoals ter plaatse van ingemetselde balkkoppen en veranderde vochthuishouding in het metselwerk.
• Gevelopeningen en spuien: Door de monumentale status mochten gevelopeningen nauwelijks aangepast worden. Dit bracht uitdagingen met zich mee voor spuien. Dit is opgelost door mechanische spuivoorzieningen aan te brengen in de appartementen.
• Zonwering: Na overleg met de Monumentenwacht werd buitenzonwering toegepast op de zonbelaste gevels, geheel in de stijl van de oorspronkelijke ramen. Dit om het wooncomfort voor de toekomstige bewoners te optimaliseren.
• Energie-/installatieconcept: Het 140 jaar oude gebouw moest worden aangesloten op een gasloze installatie, waarbij een robuust energie-/installatieconcept werd ontwikkeld dat verder ging dan de wettelijk vereiste normen.
• Akoestiek: Bij de transformatie naar appartementen is een goed binnencomfort essentieel. Bij zo’n oud gebouw brengt dit uitdagingen met zich mee op het gebied van interne geluidwering. De constructieve verdeling van grote ruimtes in kleinere appartementen vroeg om zorgvuldige toepassing van materialen en goed uitgewerkte details. Door middel van een tussentijdse geluidsmeting is bevestigd dat de akoestische maatregelen leiden tot het gewenste resultaat. Naast het uitwerken van akoestische voorzieningen komen bij de detaillering alle onderdelen bij elkaar zoals brandveiligheid, installaties en werkvolgorde. Goed uitgewerkte details zijn daarom essentieel voor de uitvoering.

Oplossingen en toegevoegde waarde

De nauwe samenwerking tussen alle betrokken partijen was cruciaal om een veilig, duurzaam en comfortabel gebouw te realiseren zonder het monumentale karakter te verliezen. Door de tegenstrijdigheden van zoveel mogelijk behouden en toch voldoen aan de nieuwe hoge standaarden waren compromissen van alle betrokken partijen nodig.

De integrale aanpak van Nieman Raadgevende Ingenieurs binnen dit project had als voordeel dat er korte communicatielijnen waren tussen de specialisten van de diverse vakgebieden. Een efficiënte en snelle afstemming was hierdoor mogelijk wat resulteerde in een optimale uitkomst. Het projectteam werkte intensief samen en zorgde voor vaste overlegmomenten, wat resulteerde in een soepel verlopend proces en doeltreffende oplossingen voor onvoorziene vraagstukken.

Resultaat

Dankzij de intensieve en fijne samenwerking met alle betrokken partijen heeft het 140 jaar oude HBS-gebouw een nieuwe bestemming gekregen. Met hoge ambities voor veiligheid, duurzaamheid en comfort, maar ook met behoud van het monumentale karakter, is het gebouw in 2025 klaar voor haar nieuwe bewoners. De appartementen bieden moderne woonstandaarden in een historisch jasje, waardoor de rijke geschiedenis van de HBS voortleeft.

Adviesgebieden

• Energie en duurzaamheid
• Akoestiek
• Bouwtechniek
• Bouwfysica
• Regelgeving
• Brand- en vluchtveiligheid

Samenwerkende partijen

Opdrachtgever: IJsselheem
Hoofdaannemer: Salverda Bouw
Installateur: Van der Sluis Utiliteit en Installatiebedrijf Boer en Van Veen
Architect: De Bruin Architecten
Constructeur: Alferink van Schieveen

Doorlooptijd

In 2025 moet de gehele transformatie van de HBS afgerond zijn.

Vragen over dit project?

Neem dan contact op met Jelle Paarhuis (projectmanager woningverbetering en bouwfysica), hij neemt u mee in dit project en hoe wij u kunnen helpen in een toekomstig project.

Meer informatie
https://www.hbskampen.nl/